راه مقدس

حکم رانندگی و موتورسواری بانوان چیست؟

پرسش

لطفا حکم رانندگی خانم ها رو از نظر مراجع مختلف بفرمایید و این که نشستن خانم ها پشت موتور کار درستی است؟ آیا این کار دور از شان و شخصیت یک خانم نیست؟!

پاسخ

1- فقهای شیعه، با توجه به اینکه از نظر اسلام هیچ کس حق ندارد بدون دلیل معتبر شرعی، حلالی را حرام و یا حرامی را حلال کند و همچنین اگر در جایی که شک داشته باشیم چیزی حرام است، اصل، حلال بودن آن است (اصل حلیت)، فتوا داده اند که رانندگی زنان با حفظ کامل محدوده حجاب شرعی و شئونات اسلامی و اجتناب از محرمات حاشیه ای این کار، اشکالی ندارد. (توضیح المسائل مراجع، ج 2، ص 931)

امام خمینی: با مراعات کامل حجاب شرعی و اجتناب از محرمات‏‎ ‎‏خارجی، اشکال ندارد.‏(استفتائات امام خمینی، ج10، ص709و710)

آقای سیستانی: رانندگی برای زن با حفظ حجاب اسلامی و سایر شؤون جایز است. (استفتائات)

2- موتور سواری یا سوار شدن بر ترک موتور برای بانوان از نظر اسلام به خودی خود حرام نیست، مگر آنکه مفسده ای بدنبال داشته یا خلاف قانون باشد. (توضیح المسائل مراجع و استفتائات ایشان)

3- اصل حضور اجتماعی زن با رعایت شئونات اسلامی و قواعد شرعی، قطعا حرام نیست و آنچه یک عمل را حرام یا حلال می کند، نحوه و شرایط و جوانب این حضور است.

خداوند متعال برای حفظ شخصیت و کرامت انسان، حکم می کند تا وی از انجام هر فعلی که ذره ای از شأن و جایگاه انسانی و اجتماعی اش بکاهد و دست آویز جلب توجه حرام به وی گرداند، پرهیز نماید.

به فتوای همه مراجع تقلید بر اساس نص صریح قرآن و روایات، انجام هر عملی که خارج از عرف بوده و موجب انگشت نما شدن فرد شود، قطعا حرام است.

بیگمان نگاه کردن به نامحرم نیز فعلی حرام و خلاف امر صریح و روشن خداوند است اما این دلیل نمی شود تا افراد به خود اجازه دهند تا پوششها یا رفتارهای خارج از عرف غالب منطقه زندگی شان داشته باشند و اصطلاحا توجه نامحرم را به خود جلب نموده یا آنکه خود را در میان جمع یا اجتماع انگشت نما کنند.

نمی شود هیچ مذکر یا مونثی انتظار داشته باشد با رفتارهای خود، عرف غالب جامعه اش را در نظر نگیرد و مورد واکنش ها و هجمه های افراد نباشد.

گاهی یک پوشش، استفاده از یک وسیله نقلیه، سکونت در یک خانه، نوع گوش دادن به یک موسیقی و میزان صدای آن، یک قاه قاه خنده، یا حتی نحوه نشستن، سبک راه رفتن، طرز حرف زدن و... می تواند انسان را در جامعه انگشت نما کند و از این روی، آن فعل را به فعلی حرام تبدیل نماید.

قطعا در هیچ عملی که نص قرآن و یا روایات منطبق بر آن، حکم بر حرام یا حلال بودنش داده باشد، آدمی نباید از عرف جامعه اش تبعیت نماید و حتی اگر در انجام آن عمل، کم تعداد یا تنها باشد، باید راه حق و شریعت مقدس را در پیش گیرد؛ اما در اموری که خداوند متعال و اولیائش در آن تعیین تکلیف ننموده اند و یا اختیار را به عرف واگذار نموده اند، توجه به عرف غالب، امری واجب و ضروری است.