راه مقدس

چرا به امام رضا(ع) «عالم آل محمد(ص)» می گویند؟

پرسش

چرا به امام رضا(ع) میگویند عالم آل محمد که توانست رسالت را کامل کند؟

پاسخ

ائمه معصومین علیهم السلام «کلهم نور واحد» هستند و همه یکپارچه یک حقیقت هستند، ائمه به صورت الهام که نوعی از مسیر وحی است با عالم غیب در ارتباطند و هرگاه اراده کنند دریافت علم برای ایشان محقق می شود، اما این که امام رضا علیه السلام در بین ائمه(ع) به این لقب ممتاز شده اند به لحاظ خصوصیات زمانی و مکانی خاص ایشان است

یعنی القاب ائمه اطهار(ع) ناظر به شرایط زمانی است که آن حضرات علیهم السلام در آن زندگی کرده اند، به عنوان مثال در دوران امام باقر(ع) ایشان توانستند علم را شکافته و مبانی معارف دینی را تبیین کنند لذا به باقرالعلوم(ع) مشهور شدند، و چون ائمه قبلی(ع) و پیامبر(ص) می دانستند چنین ظرف زمانی رخ می دهد این القاب داده شده است.

نهضت علمی و برگزاری مناظرات اندیشه ورزانه، در زمان امام رضا(ع) به اوج خود رسیده بود. مأمون باهوش ترین و عالمترین خلیقه عباسی بود و حربه ی وی برای ضربه زدن به امام رضا ولایتعهدی ایشان و برگزاری کرسی های علمی و مناظره برای حضرت بود که اگر حضرت شکست بخورد ناتوانی اهل بیت را نشان دهد و اگر پیروز شود بگوید که ولی عهد من است؛ اما امام رضا(ع) از این فرصت برای ارتقای مکتب اهل بیت استفاده کرد.

امام(ع) با توجه به برخورداری از قدرت تکلم در حوزه های مختلف علمی به عنوان شخصیت منحصر به فرد علمی در عصر خود  و البته اعصار پس از خود  شناخته شدند بطوری که در هر حرکت علمی به عنوان منشأ اثر و تحول در آن حوزه حضور داشتند. به گواه تاریخ، تأثیر حضور ایشان در توسعه علمی و تولید علم در آن دوران غیر قابل انکار است و امام رضا(ع) با علمشان جلوی بسیاری از اعمال و اقدامات غیر اسلامی مأمون و انحرافات مسلمانان را گرفتند و در عین حال باعث رشد دین مبین، تکمیل رسالت نبوی و حراست از مذهب پدران معصوم خود شدند.

همین موضوع سبب شد که مأمون ملعون، عالم آل محمد(ص) را به شهادت برساند. امام رضا(ع) تنها امام معصومی است که بی واسطه به دست خلیفۀ زمان به شهادت رسید، درحالیکه حتی یزید نیز امام حسین(ع) را با دستان خود و مستقیما به شهادت نرساند.

ضمن آنکه لقب «عالم آل محمد(ص)» را امام کاظم(علیه ‏السلام) بر زبان جارى نمود و آنرا به فرمایش پدر گرامی اش امام صادق(علیه ‏السلام) مستند ساخت؛ اسحاق بن موسی برادر امام رضا(علیه ‏السلام) می گفت: پدرم به فرزندانش می ‏فرمود :

«هَذَا أَخُوکُمْ عَلِیُّ بْنُ مُوسَى عَالِمُ آلِ مُحَمَّدٍ فَاسْأَلُوهُ عَنْ أَدْیَانِکُمْ وَاحْفَظُوا مَایَقُولُ لَکُمْ فَإِنِّی سَمِعْتُ أَبِی جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ(ع) غَیْرَ مَرَّةٍ یَقُولُ لِی إِنَّ عَالِمَ آلِ مُحَمَّدٍ لَفِی صُلْبِکَ وَ لَیْتَنِی أَدْرَکْتُهُ فَإِنَّهُ سَمِیُّ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیٍّ؛ این برادر شما على، عالم آل محمد است، مسائل خود را از وى بپرسید، و مطالب او را نگهدارى کنید، من از پدرم جعفر بن محمد شنیدم مکرر مى‏گفت: عالم آل محمد صلی اللّه علیهم اجمعین، در صُلب تو است؛ کاش من او را مى‏دیدم، وى با امیرالمومنین هم نام است و علی نام خواهد داشت »(علی بن یونس بیاضی؛ الصراط المستقیم جلد2 صفحه 164)

لینک کوتاه این مطلب:

http://b2n.ir/95586