راه مقدس

حکم خروج زن از منزل

1) در زمان عقد و سکونت زوجه در خانه پدری

بر اساس قوانین روشن و فتاوی صریح مراجع تقلید، زن تا زمانی که در دوران عقد به سر می برد و خانه پدری اش سکونت دارد، برای خرج از منزل، نیازی به اجازه همسر ندارد.

پس از عقد تا زمانی که زن به خانه شوهر نرفته است، شوهر، ولایتی بر او ندارد و پرداخت نفقۀ  زن نیز در این مدت بر شوهر واجب نیست.

به موجب صراحت ماده 1085 قانون مدنی، زن باکره می تواند انجام وظایف زناشویی را منوط به پرداخت مهریه نماید و تا زمانیکه مهریه خود را دریافت ننموده است تمکین ننماید و در خانه پدر نیز از همبستری با همسرش امتناع کند و حتی به خانه ای که شوهر بعد از دوران عقد، تعیین می نماید هم نرود.

بنابراین زن می تواند تا زمانی که باکره است از «حق حبس» خود استفاده کند یعنی تمکین خود را منوط به دریافت مهریه نماید و در زمان استفاده از حق حبس، حتی برای ارائه کامجویی های سطحی نیز می تواند نفقه دریافت نماید.

آیت الله خامنه‌ای: تا زمانی که زن به خانه شوهر نرفته، نیازی به اذن کسی برای خروج از خانه ندارد.

آیت الله مکارم شیرازی: در دوران عقد، نه نفقه واجب است و نه اجازه گرفتن زن از شوهرش.

آیت الله سیستانی: بیرون رفتن زن از خانه در دوران عقد، نیازی به اجازه شوهر ندارد و از سوی دیگر نفقه زن نیز در این مدت بر مرد واجب نیست.

 

2) در زمان سکونت زوجه در خانه همسر

زن پس از پشت سر گذاشتن دوران عقد و سکونت در خانه همسر، برای خروج از منزل، به جز مواردی که عنوان خواهد شد، نیاز به اجازه همسر دارد. اگر زنی پس از سکونت در خانه همسر، بدون اجازه همسر و به غیر از موارد استثناء شده، از منزل خارج شود، و به این کار مداومت نماید و موجب نارضایتی همسر باشد، از موارد نشوز زن به حساب می آید و در این مورد، مرد صرفا می تواند از دادن نفقه به زن، خودداری نماید و قانونا هیچ عمل دیگری از او ساخته نیست و در نهایت می تواند اقدام به متارکه کند.

ماد‌‌ه ۱۱۱۴ قانون مد‌‌نی است که اشعار می‌د‌‌ارد‌‌:«زن باید‌‌ د‌‌ر منزلی که شوهر تعیین می‌کند‌‌ سکنی کند‌‌ مگر اینکه اختیار تعیین محل سکونت(به عنوان شرط ضمن عقد‌‌ نکاح یا هرعقد‌‌ خارج لازم د‌‌یگری) به زن د‌‌اد‌‌ه شد‌‌ه باشد‌‌». البته به این حق استثنایی د‌‌یگری هم د‌‌ر ماد‌‌ه ۱۱۱۵ همان قانون وارد‌‌ است مبنی بر این که چنانچه حضور زن د‌‌ر منزل شوهر متضمن آسیب‌های جسمی، مالی یا شرافتی برای وی باشد‌‌ زن می‌تواند‌‌ منزل علیحد‌‌ه برای خود‌‌ اختیار کند‌‌، به عبارتی د‌‌ر صورت عد‌‌م امنیت مزبور، زوج حق اذن خروج را از د‌‌ست می‌د‌‌هد‌‌ و د‌‌ر این صورت، زوجه حق د‌‌ارد‌‌ بد‌‌ون اذن زوج منزل ایشان را ترک کند‌‌. د‌‌ر اد‌‌امه ماد‌‌ه قانونی مذکور آمد‌‌ه است: د‌‌ر صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد‌‌ د‌‌اد‌‌ و ماد‌‌ام که زن د‌‌ر بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر عهد‌‌ه شوهر خواهد‌‌ بود‌‌.

ماده ۱۱۰۸ – هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود .

الف – ماده ۱۱۰۹ ق . م . طلاق در حال نشوز را موجب استحقاق زوجه به نفقه طلاق رجعی ندانسته لذا از ماده مرقوم و ماده ۱۱۰۸ همان قانون برمی آید که نشوز عبارت است از امتناع زوجه از ادای وظایف زوجیت بدون مانع شرعی. که مربوط به زمان سکونت در خانه همسر می باشد.

 ب – امتناع زوج از ادای وظایف در زمان سکونت در خانه همسر، با توجه به آن وظیفه ، مشمول مقررات خاصی است و حکم کلی در همه موارد ندارد . مثلا استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم دادگاه و الزام او به دادن نفقه به زوجه حق تقاضای طلاق را می دهد و امثال آن .

براساس منابع فقهی، لازم است زوجه به عقد دائم و ساکن در خانه همسر، جهت خروج از منزل رضایت زوج را جلب کند.

از این قانون کلی، موارد زیر استثنا شده است:

1- خروج از منزل برای کسب معارف اعتقادی و همین طور برای فراگیری وظایف شرعی و دینی

2- خروج برای معالجه بیماری، چنانچه امکان درمان در منزل نباشد.

3- خروج برای فرار از ضررهای جانی و مالی و عرضی.

4- خروج برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است.

5- چنانچه ماندن در منزل، توأم با عسر و حرج غیرقابل تحمل باشد، خروج جایز است.

6- چنانچه در ضمن عقد نکاح انتخاب مسکن و اشتغال به مشاغل اداری به زوجه محول شده باشد و به عنوان شرط در ضمن عقد برای خود سلب محدودیت کرده باشد.

7- خروج برای تأمین معاش، چنانچه شوهر او قادر به آن نباشد یا از اتفاق سرپیچی کند.

8- خروج از منزل برای تظلّم و دادخواهی.

لینک کوتاه این مطلب:

http://yon.ir/8mZpu