این سروده را در «ادامه» مشاهده بفرمایید...
مولای عشق
«اوصاف الحیدر، اوصاف الحق»
(قصیده علویه)
مولایی و در وصف و ثنایت خوانند
در شادی و در غم و عزایت خوانند
نام تو گره‌گشاترین اذکار است
نام تو به هر زمان و جایت خوانند
نام تو بلند است و تو را عشّاقت
با عشقِ وجودِ باصفایت خوانند
هر کس به گمان خویش، مشتاق شماست
هر گوشه به هر زبان و نایت خوانند
برخی به سلوک، ردِّ پایت جویند
یک دسته به امّید شِفایت خوانند
مورند به درگاهِ سلیمانیِ تو
شاهان زمان چونان گدایت خوانند
تو شأن نزول هل‌أتایی بی‌شک
بشکسته‌دلان به هر نوایت خوانند
چون اهل نظر حلقۀ وصلت دانند،
انگشتریِ آل عبایت خوانند
با نادعلی غبار جان می‌شویند
سِرُّ الَّه و صاحب اللوایت خوانند
تو مولِدِ کعبه‌ای و خود کعبۀ عشق
محبوب غریب و آشنایت خوانند
هستی تو ابوتراب و وجه‌اللهی
صورتکدۀ أرض و سمایت خوانند
آدم ز گِلِ تو شد مجسّم بی‌شک
اَسبابِ خَلیقِ کبریایت خوانند
طوفان‌زدگان کِشتی دنیاییم
تو نوحی و خَلق، ناخدایت خوانند
گرداب بلاست زندگانی بی تو
دیری‌است که منجی بلایت خوانند
دستان تو در نهاد ابراهیم است
چون بت‌شکنِ ظلم و جفایت خوانند
تو مرد نبرد روزهای سختی
موسایی و صاحب العصایت خوانند
در هر دَمِ تو حیات عالم جاری‌است
عیسای وَرا و ماورایت خوانند
هارونِ محمدی و حبلُ اللّهی
آقای تمام اوصیایت خوانند
تو فاتح لَیلَتُ المَبیتی مولا
همراهِ صدیق و باوفایت خوانند
تنها تو امیرِ مؤمنانی حیدر
زیرا که وصی مصطفایت خوانند
حُبَّت سبب کمال دین است علی
مولا و امیر النجبایت خوانند
در مدرسۀ غدیر، دَرسَت عشق است
تو مِهری و نورِ ماسوایت خوانند
تو زمزم جوشان ولایت هستی
سرچشمۀ ختم‌الاوصیایت خوانند
شاهنشهِ مردانی و در ساحتِ قدس
شایستۀ تاج لافتایت خوانند
تو آن یَلِ پهلوانِ خیبر شکنی
شیرِ حق و شمسِ اَتقیایت خوانند
باب النِعمی، باب دعا، باب العِلم
مولای کریم و پُرعطایت خوانند
تو واسطۀ فیضی و سرمایۀ وصل
شیرازۀ دفتر سخایت خوانند
هم دافعه‌ات نکوست، هم جاذبه‌ات
مجموعه‌ای از خوف و رجایت خوانند
در چرخش ذوالفقارت ایمان جاری‌است
بر شانۀ عرش حق، همایت خوانند
خار است جهان به چشمِ آقاییِ تو
از خواهشِ نفسِ دون، رهایت خوانند
تو سَروَرِ منبرِ سَلونی هستی
علامه و شیخ العلمایت خوانند
در اوج بلاغتی و استاد سخن
سلطان کلام حق‌نمایت خوانند
گفتی که ز حق به حق توانید رسید
عالَم رَه از این حرفِ طلایت خوانند
بر سالِکِ کویِ حق مربی هستی
در طِیِّ طریق، رهگشایت خوانند
چون مَنهَجِ واضحِ حقیقت در توست
فضلی که به رهروان، کفایت خوانند
هستی نَبأ العظیم و یَعسوب الدّین
بابُ الَّه و مفتاح لقایت خوانند
توراتی و انجیل و زبور و مصحف
قرآن مبین و رهنمایت خوانند
مُنفِق به نمازی و عمودالدّینی
در اوج فنا، رمز بقایت خوانند
تو جان رسولی و رَهِ روشن و پاک
سرکردۀ بی نقص و خطایت خوانند
تو زوج بتولی و تو را تنها کُفو،
بر دختر ختم الانبیایت خوانند
تو ساقی کوثری و میزان الحق
هادی و امام اولیایت خوانند
در حصن حصین حیدری، حِرمان نیست
زیرا که عماد الأصفیایت خوانند
عدل تو مثال الحِکم اعصار است
فاروقی و فاصل القضایت خوانند
تو خونِ خدایی و خدا خونخواهت
چون کشتۀ محراب دعایت خوانند
تو پیرِ طریقتِ شهادت هستی
بابای شهید کربلایت خوانند
عشقی و به‌جز عشق تو را مسلک نیست
در مذهب عشق، مقتدایت خوانند
میراث تو ای آینۀ حضرت حق
حق است که رایت الهُدایت خوانند
راضی به رضای حق به حق پیوستی
در وادی قرب، مرتضایت خوانند
حق با علی و علیِ اَعلا حق است
حقّی و تو را نور خدایت خوانند
پی‌نوشت:
برخی از آیات، روایات، مفاهیم، اسامی و صفات مرتبط با مولی الموحدین امیرالمومنین امام علی ابن ابیطالب علیه السلام که در این سروده به آنها اشاره شده است:
- ذکر علی(ع) عبادت است: پیامبر اسلام فرمودند: «ذِکْرُ عَلِیٍّ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عِبَادَةٌ»(من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۰۵)
- دعای نادعلی: «نَادِ عَلِیّاً مَظْهَرَ الْعَجَائِبِ؛ تَجِدْهُ عَوْناً لَکَ فِی النَّوَائِبِ؛ کُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ سَیَنْجَلِی؛ بِعَظَمَتِکَ یَا اللهُ، بِنُبُوَّتِکَ یَا مُحَمَّدُ، بِوَلَایَتِکَ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ» بخوان علی را که مظهر کمالات و صفات عجیبه است؛ تا یاری‌کننده تو در تمام مشکلات و سختی‌ها باشد؛ همه غمها و غصه‌ها برطرف خواهد شد؛ به بزرگی‌ات ای خدا، به پیامبری‌ات ای محمد(ص)، به ولایت و امامت و دوستی ات ای علی (بخشی از دعای ناد علی کبیر؛ زاد المعاد مجلسی، ج۱، ص۴۲۹-۴۳۰)
- نزول هل اتی: «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً» در سوره مبارکه «هَلْ أَتَىٰ» یا «انسان» یا «دهر» درباره اهلبیت پیامبر(ص)، امام علی(ع)، همسر و فرزندان بزرگوار ایشان نازل شده است.(الغدیر، ج 3، ص 107)
- هارونِ محمد: حدیث منزلت: پیامبر اسلام خطاب به علی ابن ابیطالب فرمودند: «أنتَ مِنّی بِمَنزلةِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّا أنـّه لانَبیّ بَعدی» تو نسبت به من به‌منزله هارون نسبت به موسی هستی، جز این‌که بعد از من پیامبری نخواهد بود.(المحاسن بُرقی، ج۱، ص۱۵۹- صحیح البخاری، ج۵، ص۱۲۹)
- لَیلَةُ المَبیت، شبی است که سران قبیلۀ قریش تصمیم گرفتند در آن شب پیامبر اسلام را به قتل برسانند، ولی علی بن ابی طالب به جای حضرت محمد(ص) در بستر وی خوابید و نقشه قریشیان به سرانجام نرسید.(الامالی طوسی، ص۴۶۷)
- حدیث وصایت: پیامبر اسلام فرمودند: «لِکُلِّ نَبِیٍّ وَصِیٌّ وَ وَارِثٌ وَ إِنَّ عَلِیّاً وَصِیِّی وَ وَارِثِی» برای هر پیامبری وصی و وارثی است. وصی و وارث من هم علی بن ابیطالب است.(مناقب ابن شهر آشوب، ج۲، ص۱۸۸- ج۳، ص۶۶)
- حدیث غدیر: «مَنْ کُنْتُ مَولاهُ فَهذا عَلِی مَولاهُ» هرکه من مولای او هستم، این علی مولای اوست.(الغدیر، ج۱، ص۱۲و۱۵۱و۲۹۴تا۳۲۲)
-اکمال دین: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا»(مائده/3)؛ نزول درباره ولایت امام علی (المیزان فی تفسیر القرآن: ج۵ ص۱۹۶)
- حدیث لافتا: «لا فَتی اِلاّ عَلِی، لا سَیفَ اِلاّ ذُو الفَقار» جوانمرد شجاعی چون علی(ع) و شمشیری چون ذوالفقار وجود ندارد.(شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۱۴، ص۲۵۱)
- حدیث سلونی: «فی خُطبتِه لمّا بُویِعَ بالخلافةِ ـ : یا معشرَ النّاسِ، سَلُونی قبلَ أن تَفْقِدونی ، سَلُونی فإنّ عندی عِلمَ الأوَّلینَ و الآخِرِینَ. أمَا و اللّه لو ثُنِیَ لی الوِسادُ لَحَکَمْتُ بینَ أهلِ التّوارةِ بتَوراتِهم... ـ ثُمّ قالَ : ـ سَلُونی قبلَ أن تَفْقِدونی ، فوالّذی فَلَقَ الحَبّةَ و بَرأَ النَّسَمَةَ لو سَألتُمونی عن آیةٍ آیةٍ لأخبَرتُکُم بوقتِ نُزولِها و فی مَن نَزلَتْ» امام على علیه السلام ـ در خطبه اى، پس از آن که مردم با او به عنوان خلیفه بیعت کردند ـ فرمود : اى مردم! پیش از آن که مرا از دست دهید از من بپرسید . از من سؤال کنید ؛ زیرا دانش اولین و آخرین نزد من است. سوگند به خدا که اگر بر مسند داورى تکیه زنم میان پیروان تورات بر اساس تورات آنان داورى مى کنم... آنگاه فرمود: از من بپرسید پیش از آن که مرا از دست دهید. سوگند به آن که دانه را شکافت و انسان را آفرید اگر از آیه آیه قرآن بپرسید به شما خواهم گفت که چه وقت و درباره چه کسى نازل شده است.(الإرشاد: 1/35)
- حدیث شناخت حق: امیرالمومنین(ع): «إِنَّ الحَقَّ لا یعرَفُ بِالرِّجَالِ؛ اِعرِفِ الحَقَّ، تَعرِف أهلَهُ» حق با شخصیت‌ها شناخته نمی‌شود، حق را بشناس تا اهل آن را بشناسی.(مجمع البیان، ج1، ص211) - «اُنظُر إلى ما قالَ و لاتَنظُر إلى مَن قالَ» به گفته بنگر نه به گوینده آن.(غررالحکم، ح5048)
- انفاق در نماز: «إِنَّما وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکعُونَ»(مائده/55) ولی و سرپرست شما، تنها خداوند و پیامبرش و مؤمنانی هستند که نماز را برپا می دارند و در حال رکوع، زکات می دهند. (الغدیر، ج 2، ص 52)
- حدیث کفویت علی و فاطمه: امام صادق(ع) می‌فرمایند: «لَوْ لَا أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ تَزَوَّجَهَا لَمَا کَانَ لَهَا کُفْوٌ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ آدَمُ فَمَنْ دُونَه» به‌راستى اگر امیرالمؤمنین(ع) و فاطمه(س) ازدواج نکرده بودند، تا روز قیامت بر روى زمین، از آدم تا پس ازآن، براى فاطمه(س) هیچ همتایى نبود.(خصال، ج 2، ص 414)
- حدیث حق با علی است: رسول اللّه(ص): «عَلِی مَعَ الحَقِّ وَالحَقُّ مَعَ عَلِی» على با حق است و حق با على.( کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۹۴)
- سِرُّ اللّه: راز پروردگار - صاحب اللواء: پرچمدار - وجه‌الله: صورت خدا - صاحبُ العصاء: مولای مردم - حَبْل‌ُالله المَتین: ریسمان استوار خدا - سید الأوصیاء: بزرگ اوصیاء - سید النجباء: آقای برگزیدگان و بزرگ‌زادگان- اسدالله: شیر خدا - اسدالله الغالب الکرار: شیر خدا (نماد شجاعت و دلاوری) - امام الاتقیاء: پیشوای پارسایان – باب نعمة: درب و راه روزی - اَنزع البَطین: کسی که از شرک و دو گانه‌پرستی جدا و از علم و دانش پُر گشته - اَعْلَمُ الرّزین: کسی که در کمال علم و دانایی قرار دارد - بابُ حِکْمَة ربّ العالمین: درِ علم و حکمت پروردگار - باب مدینةُ الْعِلم: درِ شهر علم - باب دار الحکمة: درِ شهر علم و حکمت - بَحْرُ العِلْمِ المَسجُور: دریای جوشان و لبریز دانش - خازِنُ عِلْمِ اللّه: خزانه‌دار دانش خداوند - عَلَم الهادی: پرچم هدایت (نماد روشنگری و هدایت) - مَنهَجُ الواضِح: راه آشکار - نَبَأُ العَظیم: خبر بزرگ - یَعسوب‌ُ الدّین: سرپرست و جلودار مؤمنان - بابُ اللّه‌ِ: باب رحمت پروردگار - قرآن ناطق: قرآن گویا - عَمُودُ الدِّین: ستون دین - نَفْسُ الرّسول: جانِ پیامبر(ص) - میزانُ الأعْـمال: تـرازوی اعمال - عماد الأصفیاء: ستون برگزیدگان - فاروق: روشن‌گر و جداکننده حق از باطل - فاصل القَضَاء: کسی که درباره قضاوت‌ها حکم قطعی و محکم و درست می‌دهد – ثارالله: کسی که خونخواهش خداست - رایت الهُدای: پرچم هدایت - مرتضی: پسندیده‌شده (خداوند او را پسندید و از او خشنود شد) - حیدر: اسد، شیر، دلاور
لینک این مطلب:
http://rahemoghaddas.blog.ir/post/417
